تفاوت پمپ و الکتروپمپ

بدون شک همه شما نام پمپ را شنیده‌اید و یا حتی این دستگاه را در بسیاری از خانه‌ها یا ساختمان‌ها از نزدیک دیده‌اید. اما بعید است که تاکنون نام الکتروپمپ به گوشتان خورده باشد و یا حتی این دستگاه را از نزدیک دیده باشید. در این مقاله که در حال مطالعه آن هستید قصد داریم به معرفی پمپ و الکتروپمپ بپردازیم و تفاوت این دو دستگاه را به طور مختصر و مفید مورد بررسی قرار دهیم. اگر علاقه‌مند به این موضوع هستید در ادامه مطلب با ما همراه شوید.

الکتروپمپ چیست؟

الکتروپمپ دستگاهی است که با قدرت الکتریکی که دارد سیالات و آب را از جایی به جای دیگر منتقل می‌کند. این دستگاه در صنایع کشاورزی، صنایع شیمیایی، نفت و گاز و آب و فاضلاب و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. الکتروپمپ از یک موتور الکتریکی و یک پمپ تشکیل شده که به یکدیگر متصل هستند. موتور این دستگاه انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل کرده و این انرژی برای انتقال سیالات از محلی به محل دیگر استفاده می‌شود.

الکتروپمپ‌ها انواع مختلفی دارند و هر نوع آن‌ برای کاربردهای خاصی مناسب است و به نوع سیالی که قصد انتقال آن را دارید بستگی دارد. علاوه بر آن مواردی مانند فشار، دبی و توان مورد نیاز برای پمپاژ سیال مورد نظر، در انتخاب نوع الکتروپمپ بسیار تاثیرگذار هستند.

پمپ چیست؟

پمپ یا در اصطلاح دیگر تلمبه دستگاهی است که برای جابجایی و انتقال مایعات به ارتفاعات بالا همراه با افزایش فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر آن برای تخلیه یا انتقال سیالات مختلف از یک منطقه کم فشار به مناطق پرفشار از پمپ استفاده می‌شود. پمپ‌ها انواع مختلفی دارند و در سایزها و اندازه‌های متفاوت و مدل‌های گوناگون به تولید می‌رسند و هر یک برای استفاده در صنایع گوناگون مناسب هستند. برای مثال در کارهای پزشکی از پمپ‌های دارای سایز کوچک و میکروسکوپی استفاده می‌شود و در کارهای کشاورزی و صنعتی از پمپ‌های بزرگ استفاده می‌کنند.

تفاوت پمپ و الکتروپمپ چیست؟

یکی از سوالات رایجی که همواره افراد آن را مطرح می‌کنند این است که پمپ و الکتروپمپ چه تفاوتی با هم دارند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که الکتروپمپ‌‌ها همانطور که از نامشان مشخص است به صورت الکتریکی کار می‌کنند و وظیفه انتقال مایعات را به روش مکانیکی بر عهده دارند. یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌‌هایی که الکتروپمپ‌ها را از پمپ‌های معمولی مجزا می‌کند این است که می‌توان از آن‌ها در مخازن آبرسانی استفاده کرد.

از دیگر تفاوت‌های میان پمپ و الکتروپمپ‌ها می‌توان به حوزه استفاده از این دو نوع پمپ اشاره کرد. به طور مثال از الکتروپمپ‌ها در صنعت برای پمپ آب خودرو، در پمپ بنزین، پمپ‌های بزرگ برای پر کردن حوضچه‌های تعمیر کشتی، فیلتر حوضچه‌ها و هوادهی و پمپاژ آب از چاه‌ها استفاده می‌شود.

در صنعت اتومبیل برای تزریق سوخت و به عنوان خنک کننده آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صنعت انرژی برای پمپاژ گاز طبیعی، روغن و همچنین خنک کننده عملیاتی در اجزای سیستم‌های گرمایشی، برج‌ها و سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده می‌شوند. با این تفاوت که پمپ‌های معمولی تنها به منظور انتقال آب در صنایع کاربرد دارد.

پمپ‌ها به دو دسته پوسته‌ای و حجمی تقسیم می‌شوند. الکتروپمپ‌ها از نوع پمپ‌های پوسته‌ای هستند که برای جابجایی سیالات از یک موتور الکتریکی کمک می‌گیرند. این پمپ‌ها برای انتقال سیالات، مواد شیمیایی، آب و… در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. از دیگر تفاوت‌های میان پمپ و الکتروپمپ می‌توان به دقت و کارایی بالای الکتروپمپ‌ها در مصرف انرژی اشاره کرد.

انواع الکتروپمپ

الکتروپمپ‌ها انواع مختلفی دارند و به طور کلی به ۵ دسته اصلی تقسیم می‌شوند. این دسته‌ها عبارتند از:

• الکترو پمپ سطحی
• الکتروپمپ کف‌کش
• الکتروپمپ شناور
• الکتروپمپ ضد اسید
• الکترو پمپ روغن داغ

الکتروپمپ‌های سطحی یکی از انواع الکتروپمپ هستند که به منظور افزایش فشار سیالات و مایعات به کار گرفته می‌شوند. این پمپ‌ها برای مصارف خانگی و در صنایع کشاورزی بیشترین کارایی را دارند.

الکترو پمپ‌های شناور یکی از کاربردی‌ترین نوع پمپ‌ها هستند که در موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:

• قابل مصرف در مخازن آبرسانی
• قابل مصرف در آتش نشانی
• قابل مصرف در آبیاری
• به منظور افزایش فشار
• قابل استفاده در چاه آب

الکتروپمپ‌های کف‌کش معمولا در کف قرار می‌گیرند و آب را از محفظه پایینی به سمت بالا می‌کشند. این پمپ‌ها با کمک پروانه‌ای که در محفظه آن‌ها قرار دارد و همچنین افزایش فشار سطحی، مایعات را با فشار زیاد به بیرون پمپاژ می‌کنند.

راجع به الکتروپمپ‌های ضد اسید نیز باید بگوییم همانطور که از نامشان مشخص است بدنه آن‌ها در برابر مواد اسیدی و خورنده بسیار مقاوم است. این دستگاه‌ها برای انتقال سیالات و مایعات اسیدی که قابلیت خورندگی و از بین برندگی دارند استفاده می‌شوند و بهترین عملکرد را از خود نشان می‌دهند.

کاربرد الکتروپمپ‌ها چیست؟

انواع الکتروپمپ به واسطه ویژگی‌های متفاوتی که دارند در صنایع گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از کاربردهای الکتروپمپ‌ها به شرح زیر است.

• در سیستم موتورخانه مرکزی ساختمان، برای پمپ کردن آب کاربرد دارند.
• برای پمپ کردن فاضلاب و به جهت انتقال به مخازن و تصفیه مورد استفاده هستند.
• به منظور پمپ کردن سیالات به داخل مخزن‌های تحت فشار برای تراکم آن‌ها
• قابل استفاده در صنایع عمومی، صنایع ساختمانی، بوستر پمپ‌ها
• پمپ کردن آب از داخل چاه به بیرون
• قابل استفاده برای انتقال آب در مسیر لوله‌کشی شهر
• قابل استفاده در چاه روغن و آب
• قابل استفاده در چاه‌های منحرف
• قابل استفاده در مناطق شهری، دریایی و سایر نقاط محدود
• پمپ کردن نفت در پالایشگاه‌ها
• پمپ کردن گاز به محل مصرف

معرفی انواع پمپ

پمپ‌ها انواع مختلفی دارند اما به طور کلی به دو دسته پویا و جابجایی مثبت تقسیم می‌شوند که هر یک دارای مشخصات و ویژگی‌های مختلفی هستند.

• پمپ پویا: پمپ پویا که به عنوان پمپ جریان ثابت شناخته می‌شود در هر چرخه از عملکرد خود حجم ثابتی از سیال را جابجا می‌کند. یعنی اینکه جریان سیالات تولید شده به واسطه این نوع پمپ بدون در نظر گرفتن فشار و با سرعت معین به شکل یکسان خواهد بود. پمپ‌های پویا به موارد زیر تقسیم می‌شوند.
• پمپ‌های گریز از مرکز
• پمپ‌های گریز از مرکز افقی
• پمپ‌های گریز از مرکز عمودی
• پمپ‌های شناور
• سیستم‌های شیر آتش نشانی
• پمپ‌های جا‌به‌جایی مثبت: پمپ‌های جابجایی مثبت سرعت سیالاتی را که پمپ می‌کنند بالا می‌برند و به پمپ‌های جریان محوری، جریان مختلط و جریان شعاعی دسته‌بندی می‌شوند. پمپ‌های جابجایی مثبت به موارد زیر تقسیم می‌شوند. پمپ‌های دنده‌ای، پمپ‌های دیافراگمی، پمپ‌های پریستالتیک، پمپ‌های لوب و پمپ‌های پیستونی

کاربرد و مصارف پمپ چیست؟

با توجه به تنوع بالا در نوع مایعات، انواع مختلفی از پمپ‌ها جهت جابجایی و انتقال مایعات مختلف ساخته و طراحی می‌شوند که هر یک بر اساس کاربردهایی که دارند در سایزهای متفاوت و اشکال متنوع به تولید می‌رسند. از رایج‌ترین کاربرد پمپ‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انتقال مایعات
• امکان جابجایی سیالات به ارتفاع بالاتر
• پمپ غلیظ کش برای جابه‌جایی مایعاتی مانند عسل
• انتقال سیالات در صنعت
• انتقال سیالات در صنعت خودرو سازی و وسایل نقلیه

از دیگر صنایعی که پمپ‌ها در آن نقش موثری دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• منبع آب
• منبع بنزین
• سیستم های آبیاری و آبرسانی
• سیستم فاضلاب
• سیستم کنترل سیل
• سیستم تهویه مطبوع

قطعات تشکیل دهنده پمپ و الکتروپمپ

پمپ‌ها و الکتروپمپ‌ها با توجه به نوع کارکرد و کارایی که دارند از اجزای مختلفی تشکیل می‌شوند. اما یک سری قطعات در میان آن‌ها مشترک است که شامل موارد زیر می‌شود.

• بدنه پمپ: بدنه پمپ محفظه‌ای است که محور، سیستم آب‌بندی و پره‌ها را در خود گنجانده و سیال درون آن جریان پیدا می‌کند. به طور معمول بدنه پمپ‌ها از نوع قطر افزاینده یا حلزونی است و جنس آن با توجه به شرایط محیطی و محل استفاده از پمپ فرق می‌کند. به طور مثال پمپ‌هایی که قرار است در آب شور دریا قرار بگیرند باید در برابر نمک مقاومت کافی را داشته باشند. همچنین پمپ‌هایی که برای انتقال مواد خورنده استفاده می‌شوند باید استحکام و دوام لازم در برابر این مواد اسیدی را داشته باشند، در غیر این صورت خیلی زود آسیب می‌بینند.
• محور: محور پمپ با توجه به نوع موتوری که در پمپ استفاده می‌شود متفاوت است. به طور مثال محور می‌تواند به صورت مستقل به موتور متصل شود یا قسمتی از روتور موتور باشد. محور پمپ می‌تواند توسط یاتاقان‌های موتور نگه داشته شود یا یاتاقان مستقل داشته باشد. هر یک از این موارد با توجه به نحوه طراحی پمپ تعیین می‌شود.
• پروانه پمپ: پروانه پمپ قطعه‌ای است که درون بدنه پمپ قرار می‌گیرد و با وارد کردن نیرو به سیال سرعت آن را بیشتر می‌کند. به عبارت دیگر برای افزایش انرژی جنبشی جریان از پروانه در پمپ استفاده می‌کنند.
• روپوش پروانه؛ روپوش پروانه پره‌های پمپ را می‌پوشاند و در ناحیه پروانه پمپ، موجب محدود شدن جریان سیال می‌شود.
• شفت: شفت قطعه‌ای به شکل استوانه است که برای اتصال موتور و پروانه به یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قطعه به نام شفت نیز شناخته می‌شود.

سخن پایانی

پمپ و الکتروپمپ یکی از کاربردی‌ترین نوع دستگاه‌ها هستند که در صنایع مختلف برای انتقال آب و سیالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصولات به واسطه ویژگی‌های متفاوت و کاربردهای گوناگونی که دارند در مدل‌های متنوع و ابعاد و اندازه‌های گوناگون به تولید می‌رسند. اگر قصد انتخاب و خرید یک پمپ کاربردی را دارید حتماً راجع به نوع نیاز و انتظاراتی که از پمپ دارید و همچنین محل استفاده و نصب پمپ با فروشندگان صحبت کنید تا متناسب با نیاز شما بهترین پمپ را به شما معرفی کنند.