تنظیم ست کنترل پمپ آب
تنظیم ست کنترل پمپ و نحوه انجام این کار برای افرادی که هیچ اطلاعاتی در این حوزه ندارند اما از پمپ برای جبران کم فشار بودن آب استفاده می‌کنند یک معضل بزرگ محسوب می‌شود. بنابراین در این مقاله تصمیم داریم مراحل تنظیم ست کنترل پمپ آب را به طور مرحله‌ای بیان کنیم تا اگر نیاز است ست کنترل پمپ خود را تنظیم کنید. با استفاده از این اطلاعات به راحتی خودتان در خانه اقدامات لازم را انجام دهید.
ست کنترل پمپ آب چیست؟ ست کنترل یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات در سیستم آبرسانی و پمپ است که کنترل و تنظیم فشار آب و در اصطلاح اتومات کردن پمپ را بر عهده دارد. در واقع این وسیله یکی از لوازمی است که همراه با پمپ در سیستم آبرسانی به کار می‌رود و هدف آن کنترل کردن جریان آب پمپ و جلوگیری از قطع و وصل شدن‌های مکرر پمپ است. در نتیجه‌ی استفاده از این قطعه، از نوسانات الکتریکی در پمپ و ایجاد خسارت جلوگیری می‌شود و البته از یک سره کار کردن پمپ و صدای زیاد آن شما را راحت می‌کند.
اجزای تشکیل دهنده ست کنترل
ست کنترل از بخش‌ها و اجزای مختلفی تشکیل شده که مهمترین آنها عبارتند از:
- شیر یک طرفه
- دیافراگم
- مانومتر یا فشارسنج
- بدنه پلاستیکی
- کابل برق
- پیچ تنظیم فشار
موارد کاربرد ست کنترل
ست کنترل وظیفه تنظیم فشار آب پمپ را بر عهده دارد. به طوری که می‌تواند فشار زیاد و کم را در پمپ کنترل و آن را تنظیم کند. استفاده از این محصول به این دلیل اهمیت دارد که از خسارت‌های ناشی از فشار بیش از حد آب به پمپ جلوگیری می‌کند و در نتیجه باعث افزایش طول عمر پمپ و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود.
از طرف دیگر لوله‌هایی که در ساختمان تعبیه شده و آب را انتقال می‌دهند، از فشارهای ناشی از آب در امان می‌مانند. یکی از عمده‌ترین دلایل استفاده از ست کنترل در پمپ‌های خانگی این است که در شهرها فشار ورودی بسیار زیاد است. به همین علت از ست کنترل در جاهایی که آب ورودی، فشاری ندارد یا فشار آن کم است استفاده می‌کنند.
به طور مثال در چاه‌ها، تانکرها و استخرها که آب راکد است و حرکت نمی‌کند استفاده از ست کنترل کاربردی نیست و توصیه نمی‌شود. روش کار ست کنترل به این شکل است که هنگامی که شیر آب را باز می‌کنید، ست کنترل پمپ آب شروع به کار می‌کند و باعث روشن شدن پمپ می‌شود. زمانی که آب را می‌بندید با بستن خروجی، پمپ به طور اتوماتیک قطع می‌شود و عملکرد سیستم پمپاژ متوقف می‌گردد. ست کنترل می‌تواند به تمامی پمپ‌های سانتریفیوژی که توان موتور آنها ۱.۵ اسب بخار و توان ۱.۱ کیلو وات است متصل شود. به طور کلی هدف از ساختن این قطعه حذف کردن منبع تحت فشار، پنج راهه و اتوماتیک مکانیکی بوده است.
وقتی که فشار آب داخل لوله از یک مقدار مشخص کمتر شود، ست کنترل باعث روشن شدن پمپ می‌شود و زمانی که جریان از حدود ۲ لیتر بر دقیقه کمتر باشد، پمپ به طور خودکار متوقف می‌شود.
پیش نیاز نصب ست کنترل پمپ
اگر فشار ست کنترل کمتر از نیم بار باشد حتی اگر با نحوه تنظیم ست کنترل پمپ آب آشنا باشید و همه مراحل را درست انجام دهید هیچ فایده‌ای ندارد. چرا که در چنین شرایطی اصلاً ست کنترل عملکرد خوبی از خود نشان نمی‌دهد. بنابراین ابتدا به این نکته دقت داشته باشید که استفاده از ست کنترل تنها برای مواقع و مکان‌هایی مناسب است که حداقل نیم بار فشار دارند. به طور مثال آب لوله کشی شهر حداقل نیم بار فشار دارد. اما آب چاه استخر، منبع آب و… این شرایط را ندارند. بنابراین وقتی حرف از فشار آب می‌شود منظورمان فشار آب برای مصرف کننده است.
در صورتی که فشار آب کمتر از این مقدار مثلا با فشار ۰.۳ به پمپ برسد تا زمانی که به مصرف کننده برسد این فشار به صفر می‌رسد. به همین علت ست کنترل عمل نمی‌کند. حال اگر مطمئن هستید که فشار آب مصرفی شما بیشتر از نیم بار است، می‌توان از طریق مراحل زیر تنظیمات لازم را برای ست کنترل تعبیه کرد.
مراحل تنظیم ست کنترل پمپ آب
برای تنظیم کردن ست کنترل پمپ آب باید از افراد متخصص در این زمینه کمک بگیرید. البته اگر دست به آچار هستید و تا حدودی از کارهای فنی سر در می‌آورید می‌توانید با خواندن این مطلب و طی مراحل زیر به طور دقیق، ست کنترل پمپ را تنظیم کنید. برای نصب کردن ست کنترل دو راه دارید که عبارتند از:
- الف: نصب ست کنترل روی پمپ بدون مخزن: اگر ساکن ساختمان‌هایی هستید که واحدهای زیادی ندارد می‌توانید از این روش استفاده کنید. یعنی اینکه ست کنترل را بر روی پمپ و به شکل یکسره به لوله اتصال دهید. از آنجایی که خانه‌های دو واحدی یا تک واحدی یا حتی سه واحدی کمتر از شیر آب استفاده می‌کنند این روش بهترین انتخاب است.
- ب: نصب ست کنترل روی پمپ آب با مخزن: برای آپارتمان‌هایی که تعداد طبقات و واحدهای زیادی دارد روش اول مناسب نیست؛ چرا که نصب یکسره پمپ و ست کنترل به لوله، باعث می‌شود که در برخی واحدها شاهد افت فشار باشیم. علاوه بر آن ممکن است با سوختگی ست کنترل پمپ یا بالا رفتن مصرف آب مواجه شویم.
برای همین بهتر است در چنین شرایطی ست کنترل را روی یک منبع یا مخزن نصب کنید. سایز و اندازه این مخزن باید با توجه به تعداد واحدهای ساختمان انتخاب شود. به عنوان مثال اگر در یک ساختمان ۵ یا ۱۰ طبقه ساکن هستید بهتر است یک مخزن با گنجایش ۱۰۰۰ لیتر را نصب کنید و سپس پمپ را به مخزن وصل کرده و در نهایت ست کنترل را روی پمپ اتصال دهید.
- قدم اول: در قدم اول یکی از شیرهای آب در واحدهای ساختمان را باز کنید. به طور مثال شیر ظرفشویی، روشویی، حمام و… را تا انتها بچرخانید و باز کنید. اینکه کدام شیر را انتخاب می‌کنید یا از کدام واحد آب را باز می‌کنید هیچ اهمیتی ندارد. تنها باز بودن یک شیر تا انتها مهم است.
- قدم دوم: در این مرحله به سراغ پمپ آب بروید و شیر خروجی آن را تا انتها ببندید تا پمپ خاموش شود.
- قدم سوم: وقتی که پمپ از کار افتاد و صدای آن قطع شد حالا شیر خروجی پمپ را به مقدار خیلی کم باز کنید. شیر آب را به اندازه‌ای که آبی باریک از آن خارج شود باز کنید یا به اصطلاح آب به اندازه یک شیر سماور از شیر خروجی بیرون بیاید.
- قدم چهارم: در چنین شرایطی می‌بینید که پمپ روشن می‌شود. در واقع زمانی که آب به اندازه همان شیر سماور یا همان آب باریکه باز می‌شود پمپ استارت می‌خورد و شروع به کار می‌کند. در صورتی که پمپ آب خانگی روشن شد، پیچ تنظیم کننده ست کنترل را به طرف علامت منفی بچرخانید. این کار باعث می‌شود که پمپ در شرایطی که آب کمی به آن وارد می‌شود روشن نشود.
- قدم پنجم: دوباره همین کار را تکرار کنید. تا وقتی که دیگر با باز کردن آب باریکه، پمپ آب روشن نشود. اگر این کار و مراحل را بارها تکرار کردید و به این مرحله رسیدید که دیگر پمپ روشن نشد، یعنی تنظیمات به شکل درست انجام شده است.
علت اینکه می‌گوییم ست کنترل را به شکلی تنظیم کنید که در صورت خروج آب باریک یا آب کم، پمپ روشن نشود این است که استهلاک پمپ کاهش پیدا کند. چرا که این مشکل باعث می‌شود پمپ به صورت یکسره کار کند و در نتیجه هوا بگیرد که این موضوع، خود دردسرهای دیگری به بار می‌آورد.
قدم آخر: برای مرحله آخر، شیر خروجی پمپ را تا نصفه باز کنید. در چنین شرایطی پمپ باید روشن شود که این نشان می‌دهد تنظیم ست کنترل به درستی انجام شده است. اما اگر پمپ روشن نشد، درجه تنظیم کننده ست کنترل را به سمت علامت مثبت بچرخانید.
بار دیگر شیر خروجی را تا نیمه باز کنید و ببینید که دوباره پمپ روشن می‌شود یا نه. در این مرحله اگر مراحل را درست انجام داده باشید کلید اتومات دیجیتال روشن می‌شود.
اگر از ست کنترل و پمپ برای ساختمان‌های بلند و با طبقات بالا استفاده می‌کنید توصیه می‌شود درجه ست کنترل را بیشتر به طرف علامت مثبت بچرخانید. در چنین شرایطی فشار اگر به دو یا بیشتر برسد، پمپ روشن می‌شود. اما در صورتی که پیچ تنظیم را در حالت منفی قرار داده باشید، پمپ روی ۰.۵ بار استارت می‌خورد.
در پاسخ به افرادی که می‌پرسند پیچ ست کنترل کدام قسمت قرار گرفته باید بگوییم که این پیچ به طور معمول در قسمت پشت دستگاه قرار می‌گیرد. بنابراین با کمک یک پیچ گوشتی می‌توانید آن را بچرخانید.
سخن پایانی
همه ست‌های کنترل که دارای پیچ تنظیم هستند به شیوه‌ای که در این مقاله به آن اشاره کردیم تنظیم می‌شوند و تفاوتی با هم ندارند. حتی اگر برندهای متفاوتی داشته باشند. اما برخی ست کنترل‌ها هستند که پیچ تنظیم ندارند. برای همین بعد از خرید و نصب پمپ، بعضی افراد برای تنظیم کردن ست کنترل دچار مشکل و سردرگمی می‌شوند. بنابراین حتماً در هنگام خرید به این موضوع دقت داشته باشید که ست کنترل شما از چه نوعی است. اگر ست کنترل شما فاقد پیچ تنظیم بود حتماً از افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند کمک بخواهید تا اقدامات لازم را برای تنظیم آن انجام دهند. توصیه می‌شود به هیچ عنوان خودتان بدون هیچ اطلاعی دست به آن نزنید.
